Bizden Haberler
Yeni Torba Kanun Yürürlüğe Girdi
15/7/2023 tarihli ve 32249 Sayılı Resmi Gazete’de 7456 Sayılı “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi için Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” yayımlandı.
7456 Sayılı Kanun’un, TBMM’ye sunulan teklif metni 15 maddeden oluşmaktaydı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bazı değişikliklere uğrayan kanun teklifi, TBMM Genel Kurulunda yürütme ve yürürlük maddeleri dahil toplam 31 madde ve iki geçici madde şeklinde kabul edilerek yasalaşmış ve bugünkü tarihli R.G’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yeni eklenen maddelerden sadece 1 tanesi (afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetlerin, 31/12/2024 tarihine kadar KDV’den istisna tutulması) vergi düzenlemelerine ilişkindir.
Bu Kanunla, diğer düzenlemeler yanında aşağıdaki vergi düzenlemelerine ilişkin değişiklikler yapılmaktadır.
- Kurumlar Vergisi Oranın 5 puan artırılması ve ihracattan elde edilen kazançlarda indirimli oranın 5 puana çıkarılması,
- Taşınmazların satışına uygulanan istisnaların kaldırılması,
- Kurumların diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisnanın kaldırılması,
- Bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılı için ek motorlu taşıtlar vergisinin getirilmesi,
- ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların maktu vergi tutarlarının artırımına ilişkin Cumhurbaşkanı'na yeni yetki verilmesi,
- Geri Kazanım Katılım Payı tutarlarının 2 katına çıkarılabilmesine ilişkin Cumhurbaşkanı'na yetki verilmesi,
- Deprem bölgesinde afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetlerin, 31/12/2024 tarihine kadar KDV’den istisna tutulması,
- İşverenlere asgari ücret desteği sağlanması.
1) Kurumların Vergisi Oranın 5 Puan Artırılması ve İhracattan Elde Edilen Kazançlara Kurumlar Vergisi Oranının 5 Puan İndirimli Uygulanması
Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesinin birinci fıkrasında (2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemleri kurum kazançlarına uygulanmak üzere) "Kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden %20 oranında alınır. Şu kadar ki bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi %25 oranında alınır." hükmü yer almaktadır.
Bu Kanunun 21 inci maddesi ile kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmiş olup, söz konusu oranın; bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları için %30 şeklinde uygulanması düzenlenmiştir.
Diğer taraftan, maddede yapılması öngörülen bir diğer değişiklik ile ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 1 puan indirimli olarak uygulanmakta olan kurumlar vergisi oranının, 5 puan indirimli olarak uygulanması sağlanmaktadır.
Bu düzenleme, 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere 15/7/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2) Kurumların En Az İki Tam Yıl Süreyle Aktiflerinde Yer Alan Taşınmazların Satışına Uygulanan İstisnaların Kaldırılması
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-(e) bendi uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-(r) bendi uyarınca, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler katma değer vergisinden istisnadır.
2.1) Kurumlar yönü
Bu Kanunun 19 uncu maddesi ile kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerine yönelik istisna uygulaması kaldırılmıştır. (Yürürlük tarihi: 15/7/2023)
Aynı Kanunun 22 nci maddesi ile söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren satışlarında, 5520 sayılı Kanunun 5/1-(e) bendinde yer alan %50 istisna oranının %25 olarak uygulanması düzenlenmiştir. (Yürürlük tarihi: 15/7/2023)
Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamında; taşınmazlar, iştirak hisseleri ile üretim ve hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde kısmi bölünme işlemine konu edilebilmektedir. Bu Kanunun 20 nci maddesi ile taşınmazlar, kısmi bölünme kapsamından çıkarılmıştır. (Yürürlük tarihi: 1/1/2024)
2.2) KDV Yönü
Bu Kanunun 7 nci maddesi ile kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnası da kaldırılmıştır.
Bu düzenlemeye ilaveten, yine bu Kanunun 8 inci maddesi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnasının geçerli olması düzenlenmiştir.
(Yürürlük tarihi: 15/7/2023)
3) Kurumların Diğer Yatırım Fonlarından Elde Ettikleri Gelirlere Yönelik Sağlanan İstisnanın Kaldırılması
Yukarıda değinildiği üzere bu Kanunun 19 uncu maddesi ile taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan kurumlar vergisi istisnası kaldırılmıştır.
Yine bu maddeyle yapılan bir diğer değişiklik ise kurumların, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisnanın kaldırılmasıdır.
Bu düzenleme, 15/7/2023 tarihten itibaren iktisap edilen yatırım fonu katılma payları için uygulanmak üzere yürürlüğe girmiştir.
4) Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi
Bu Kanunun 1 inci maddesiyle, 15/7/2023 tarihi itibariyle kayıt ve tescilli olan taşıtlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlardan, bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılında tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisi alınacaktır.
15/7/2023 tarihi itibariyle ilgili sicillere kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi, birinci taksiti Ağustos ayı sonuna kadar, ikinci taksiti 2023 yılının Kasım ayı sonuna kadar olmak üzere iki eşit taksitte; 15/7/2023 tarihi ila 31/12/2023 tarihleri arasında ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlara ilişkin ek motorlu taşıtlar vergisi ise bu taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ile birlikte peşin olarak ödenecektir.
Ayrıca maddede, söz konusu verginin ödeme şekli ve zamanı düzenlenirken, 197 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan istisnalar ek motorlu taşıtlar vergisi bakımından da geçerli kılınmakta ve 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep ilan edilen yerlerde; deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar, deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar, depremlerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar da ek motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilmektedir. Ek motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili olarak maddede hüküm bulunmayan hallerde 197 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmekte ve maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir.
5) ÖTV Kanununa Ekli (I) Sayılı Listede Yer Alan Malların Maktu Vergi Tutarlarının Artırımına İlişkin Yeni Yetki
Aynı Kanunun 12 nci maddesi ile Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların vergi tutarlarını artırımına ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yetki değiştirilmektedir.
Buna göre, Cumhurbaşkanı (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibarıyla söz konusu listede yer alan veya yeniden belirlenmiş sayılan en yüksek vergi tutarının beş katma kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye yetkili kılınmıştır.
Ayrıca, (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanınca bunlara ilişkin belirlenen en son maktu vergi tutarları, Ocak ve Temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen yurt içi üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere güncellenecektir. (Yürürlük tarihi 15/7/2023)
6) Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarının 2 Katına Çıkarılabilmesine İlişkin Yetki
Aynı Kanunun 6 ncı maddesi ile 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan geri kazanım katılım payları tutarlarının iki katına kadar artırılması veya yarısına kadar indirilmesi konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir. (Yürürlük tarihi 15/7/2023)
7) Deprem Bölgesinde Bağışlanacak Konutların İnşası Dolayısıyla Yapılan Teslim ve Hizmetlerin 31/12/2024 Tarihine Kadar KDV’den İstisna Tutulması
Bu Kanunun 9 uncu maddesi ile deprem bölgesinde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31/12/2024 tarihine kadar katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecektir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecektir.
(Yürürlük tarihi 15/7/2023)
8) Asgari Ücret Desteği
Bilindiği üzere, işverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılından 2023/Haziran dönemi sonuna kadar her yıl asgari ücret desteği sağlanmıştır.
Bu Kanunun 17 uncu maddesi ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici 96 ncı madde eklenerek, 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında da istihdamı desteklemek için işgücü maliyetlerini azaltmak üzere, madde metninde belirtilen işverenlere, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16,66 Türk Lirası, aylık 500 Türk Lirası asgari ücret desteği sağlanmaktadır. Bununla birlikte, yukarıda belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 647 Türk Lirası olarak dikkate alınacaktır.
Bu düzenleme, 1/7/2023 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, 15/7/2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanuna aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz.