Bizden Haberler
EYT Düzenlemesinde Öne Çıkan Hususlar
ONU: EYT Düzenlemesinde Öne Çıkan Hususlar
Kamuoyunda Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) olarak bilinen emeklilik düzenlemesine ilişkin 7438 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 03/03/2023 tarih 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Kanunla, 8/9/1999 (dahil) tarihinden önce uzun vadeli sigorta kolları kapsamına çalışmaya başlayanların, emekli aylığı hak kazanma koşullarından prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını tamamlaması durumunda, yaş şartı olmaksızın emekli olabilmelerine imkan sağlanmıştır. Ayrıca emekli aylığı bağlanması için talepte bulunarak aylık bağlananların aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışmaya devam etmeleri halinde (işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde), bu sigortalıları çalıştıran işverenlere 5 puanlık prim indirimi sağlanacaktır.
Uygulamaya ilişkin öne çıkan bazı hususlara ve işlemlere bu sirkülerimizde aşağıdaki şekilde yer verilmiştir.
1) Sigortalı Türüne Göre Prim Ödeme Gün Sayısı ve Sigortalılık Süresi
Kanun kapsamında emekli olabilmek için sigortalı türüne göre prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartı aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir.
1.1) 4/a’lı Sigortalılar
|
(4/a) ERKEK SİGORTALILAR |
(4/a) KADIN SİGORTALILAR |
|||||
|
Sigortalı Olunan Tarih |
Sigortalılık süresi |
Prim Gün Sayısı |
Sigortalı Olunan Tarih |
Sigortalılık süresi |
Prim Gün Sayısı |
|
|
23.11.1980 ve daha öncesi |
25 |
5000 |
23.05.1985 ve daha öncesi |
20 |
5000 |
|
|
24.11.1980-23.05.1982 |
25 |
5075 |
24.05.1985-23.05.1986 |
20 |
5075 |
|
|
24.05.1982-23.11.1983 |
25 |
5150 |
24.05.1986-23.05.1987 |
20 |
5150 |
|
|
24.11.1983-23.05.1985 |
25 |
5225 |
24.05.1987-23.05.1988 |
20 |
5225 |
|
|
24.05.1985-23.11.1986 |
25 |
5300 |
24.05.1988-23.05.1989 |
20 |
5300 |
|
|
24.11.1986-23.05.1988 |
25 |
5375 |
24.05.1989-23.05.1990 |
20 |
5375 |
|
|
24.05.1988-23.11.1989 |
25 |
5450 |
24.05.1990-23.05.1991 |
20 |
5450 |
|
|
24.11.1989-23.05.1991 |
25 |
5525 |
24.05.1991-23.05.1992 |
20 |
5525 |
|
|
24.05.1991-23.11.1992 |
25 |
5600 |
24.05.1992-23.05.1993 |
20 |
5600 |
|
|
24.11.1992-23.05.1994 |
25 |
5675 |
24.05.1993-23.05.1994 |
20 |
5675 |
|
|
24.05.1994-23.11.1995 |
25 |
5750 |
24.05.1994-23.05.1995 |
20 |
5750 |
|
|
24.11.1995-23.05.1997 |
25 |
5825 |
24.05.1995-23.05.1996 |
20 |
5825 |
|
|
24.05.1997-23.11.1998 |
25 |
5900 |
24.05.1996-23.05.1997 |
20 |
5900 |
|
|
24.11.1998-08.09.1999 |
25 |
5975 |
24.05.1997-23.05.1998 |
20 |
5975 |
|
|
24.05.1998-23.05.1999 |
20 |
5975 |
||||
|
24.05.1999-08.09.1999 |
20 |
5975 |
||||
1.2) 4/b ve 4/c’li Sigortalılar
|
4/b ve 4/c Sigortalılar |
Sigortalılık süresi |
Prim Gün Sayısı |
|
Erkek sigortalılar |
25 YIL |
9.000 |
|
Kadın sigortalılar |
20 YIL |
7.200 |
2) Başvuru Süreci
Bu kapsamda yapılacak emeklilik başvuruları e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir. Burada aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.
1. e-Devlet Kapısı www.turkiye.gov.tr adresinden uygulamaya girilir.
2. T.C. Kimlik Numarası ve e-Devlet Şifresi girilerek “Giriş Yap” butonu tıklanır.
3. Ana ekranda yer alan “4/a ve 4/b Emeklilik Başvuruları” uygulamasına tıklanır. Ya da sayfanın en üstünden yer alan arama çubuğuna “EYT” veya “Gelir, Aylık, Ödenek Talep Belgesinin Verilmesi” yazılarak gelen bağlantı adresine tıklanır.
4. Açılan ekranın sağ üst köşesinde yer alan “Yeni Başvuru” butonuna basılır.
5. Tahsis Talep Türü olarak “Yaşlılık Aylığı” seçilir
6. Sigortalı Türü olarak statüsüne göre “4/A SSK” veya “4/B Bağ-Kur” seçilir ve “Başvur” butonuna basılır.
7. Gelen ekranda “Ödemenin Yapılacağı Banka” listeden seçilir.
8. Ödemenin yapılacağı banka şubesi ilgili alana yazılır.
9. Cep numarası 10 haneli olarak “5xxxxxxxxx” şeklinde girilir.
10. Adres alanında MERNİS üzerinden alınan adres otomatik olarak görüntülenir. Eğer başvuru sonucunun başka bir adrese gönderilmesi isteniliyorsa “Farklı Adres” bölümüne adres bilgisi girilir.
11. “Yabancı Ülkerlerde Geçen Hizmetler” bölümünde, yabancı bir ülkeden aylık alınıyorsa “Evet” alınmıyorsa “Hayır” butonu işaretlenir ve “İlerle” butonuna basılır.
12. Gelen ekranda “Başvur” butonuna basılarak başvuru işlemi tamamlanır.
Ancak başvurularını e-Devlet kapısı üzerinden yapmak istemeyen sigortalılar aşağıda yer verilen "kıdem tazminatına esas yazı (emekli olabilir yazısı) talep formu ve cevabi yazı örneği ile gelir, aylık, ödenek talep formu (emeklilik talep dilekçesi) ve örneği ile Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvuru yapabilecektir.
a) Emekli olabilir (kıdem tazminatı) yazısı talep formu
b) Emekli olabilir (kıdem tazminatı) cevap yazısı örneği
c) Gelir, aylık, ödenek talep formu
ç) Gelir, aylık, ödenek talep formu örneği
Diğer taraftan, 3.3.2023 tarihli SGK Duyurusunda;
- Yaşlılık aylığına hak kazanma şartlarını yerine getiren sigortalılara aylık bağlanabilmesi için işverenler tarafından işten ayrılış bildirgelerinin verilmesi sonrası SGK'ye “Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi” ile başvurulmasının yeterli olduğu,
- Sigortalıların emekli olabilmeleri için SGK'den “Emekli Olur” yazısının temin edilmesine gerek bulunmadığı,
- SGK tarafından e-Devlet platformunda sunulan hizmetler arasında yer alan “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü”, “Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi” ve “Çalışma Hayatım” ayrıca www.sgk.gov.tr internet adresinde yer alan “Ne Zaman Emekli Olurum” uygulamalarında sigortalıların aylığı hak kazanmak için yerine getirmesi gereken şartlar, bu şartları yerine getirip getirmedikleri ve hangi tarihte yerine getirecekleri, sigortalı tescil ve hizmet bilgilerinin yer aldığı,
- İşverenlerce sigortalıların söz konusu belgeleri temin etmesi için SGK'ye yönlendirilmemesi, e-Devlet üzerinden temin edilecek bilgi ve belgelere istinaden işten ayrılış bildirgelerinin düzenlenmesi, sadece hizmetlerinde tereddüt olan sigortalılar için SGK'ye resmi yazı talep etmeleri gerektiği
belirtilmiştir.
3) EYT Kapsamında Olan Sigortalıların İşten Ayrılışı ve SGDP kapsamında İşe Girişi
Çalışan sigortalının, kanun kapsamında emeklilik başvurusu yapabilmesi için iş yerinden ayrılması ve işverenin “(8) Emeklilik (Yaşlılık) veya Toptan Ödeme Nedeniyle” kodu seçerek işten çıkışının sağlanması gerekmektedir.
Diğer taraftan, emeklilik talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalışılan özel sektör işyerinde sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek priminin işveren hissesinde 5 puanlık indirim uygulanacaktır.
Bu kapsamda, çalışan tarafından SGK’ye emeklilik başvurusu yapıldıktan sonra; işveren, çalışanın SGDP’ye tabi olarak çalışmaya başlaması için “İşe Giriş Bildirgeleri Sosyal Güvenlik Destek Primi iş kolu” kodundan başvuru yapabilecektir.