Kanun ile başlıca, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ve diğer bazı kanunlarda düzenlemeler yapılarak bazı istisna uygulamalarının süreleri uzatıldı.
1. 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
1.1. İnternet Ortamındaki Sosyal Ağ Sağlayıcıları Üzerinden İçerik Üretenlere Sağlanan İstisna Uygulamasının Kapsamı Genişletildi. Bu kanunun 7. Maddesi ile 193 Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 20/B maddesi kapsamında yer alan, internet ortamındaki sosyal ağ sağlayıcıları üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içeriklerin paylaşılması suretiyle elde edilen kazançlar için istisna uygulanmasının kapsamı 01/01/2024 tarihi itibari ile elde edilecek kazançlara uygulanmak üzere genişletilmiştir. Buna göre, İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden metin, görüntü, ses, video gibi içerikler paylaşan sosyal içerik üreticilerinin bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar ve bu ortamlar üzerinden yerilen bireysel kurs, eğitim, veri işleme ve geliştirme, ürün tanıtımı gibi hizmetlerden sağlanan kazançlar ile akıllı telefon veya tablet gibi mobil cihazlar için uygulama geliştirenlerin elektronik uygulama paylaşım ve satış platformları üzerinden elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden müstesnadır
1.2. Kanunî Ve İş Merkezi Türkiye’de Bulunmayan Şirketlerden Elde Edilen Kar Paylarına İstisna Uygulaması Getirildi. Bu kanunun 8. Maddesi ile 193 sayılı Kanunun 22. Maddesine 4. Fıkra eklenerek yeni bir istisna uygulamaya konulmuştur. Buna göre, gerçek kişilerce, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumların ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olunması ve elde edilen kar payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye getirilmesi şartıyla, elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna edilmiştir. 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır.
1.3. Mükellefler, İhracat, Yurt Dışında İnşaat, Onarma, Montaj Ve Taşımacılık İşleri İle İlgili Olarak Yapmış Oldukları Ve Belgesini Temin Edemedikleri Giderlere İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 9. Maddesi ile 193 sayılı kanunun 40. Maddesinde düzenleme yapılmıştır. Buna göre, 193 sayılı Kanunun 40 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan birinci parantez içi hüküm uyarınca, mükellefler, ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık işleri ile ilgili olarak yapmış oldukları ve belgesini temin edemedikleri giderlerine karşılık olmak üzere, anılan faaliyetlerden sağlanan hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla hesaplanan bu giderlerini ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapabilmektedir. Yapılan düzenleme ile 01/01/2024 tarihi itibari ile elde edilen kazançlara uygulanmak üzere uygulama kaldırılmıştır.
1.4. Yurt Dışına Verilen Mimarlık, Mühendislik, Tasarım, Yazılım Gibi Hizmetlere Sağlanan İstisna Oranı Arttırıldı. Bu kanunun 10. Maddesi ile 193 sayılı kanunun 89. Maddesinde değişiklik yapılmıştır. Buna göre, yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançlarına sağlanan %50’si indirim oranı, kazancın tamamının elde edildiği takvim yılma ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartı ile indirim oranının %80’ e çıkarılmıştır. 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır. 1.5. Sporcu Ücretlerinin Sabit Oranlarda Tevkif Suretiyle Vergilendirilmesine İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 13. Maddesi ile 193 sayılı kanunun Geçici 72. Maddesinin uygulanma süresi uzatılmıştır. Buna göre, sporcu ücretlerinin sabit oranlarda tevkif suretiyle vergilendirilmesi ve elde edilen ücret gelirlerinin gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesine ilişkin uygulamanın süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
1.6. Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Kazanç İstisna Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 14. Maddesi ile 193 sayılı kanunun geçici 76. Maddesinin uygulama süresi uzatılmıştır. Buna göre, 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi açısından uygulanan istisnanın uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
2. 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
2.1. Gelir İdaresi Başkanlığı Sistemleri Üzerinden Yapılacak Sorgulamalara Katılım Payı Getirildi. Bu kanunun 15. Maddesi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununa Mükerrer 413. Madde eklenmiştir. Eklenen madde ile 01/01/2024 tarihi itibari ile Gelir İdaresi Başkanlığı sistemleri üzerinden yapılacak sorgularda mükelleflerden 25 Kuruş katılma payı alınacaktır. Katılma paylan, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan veriler üzerinden hesaplanır ve üç aylık dönemi takip eden ayın sonuna kadar veri paylaşılanlara bildirilecek ve izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir. Uygulama usul ve esasları ayrıca belirlenecektir.
2.2. Sanayi Sicil Belgesini Haiz Mükelleflerin Kullandığı Ar-ge Kapsamındaki Makinalarının Amortismanlarına İlişkin Uygulamanın Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 16. Maddesi ile, 213 sayılı Kanunun geçici 30. Maddesinin uygulanma süresi uzatıldı. Buna göre, Sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan mükelleflerce bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ya da yatırım teşvik belgesi bulunan mükelleflerce bu belge kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, mevcut faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanmasının uygulanma süresi 31/12/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
2.3. Finans Kuruluşlarına Enflasyon Düzeltmesinden Kaynaklanan Farklara İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 17. Maddesi ile 213 sayılı Kanunun geçici 33. Maddesine yeni bir fıkra eklenmiştir. Elenen fıkra ile, Bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı, kazancın tespitinde dikkate alınmayacak.
3. 3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
3.1. KDV-2 Beyannamesine İlişkin İndirim, Beyan e Ödeme Sürelerinde Düzenlemeler Yapıldı Bu kanunun 30. 32. Ve 33. Maddelerinde yapılan düzenleme ile, 01/01/2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, a) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenen katma değer vergisi indirim konusu yapılacaktır. b) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takibeden ayın 21. günü akşamına kadar beyannameleri vermeleri gerekmektedir. c) Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın 23 günü akşamına kadar ödemeleri gerekmektedir.
3.2. Yap İşlet Devret Modeli Çerçevesindeki Mal Teslim ve Hizmet İhracında Kdv İstisna Süresi Uzatıldı Bu kanunun 34. Maddesi ile, 3065 sayılı kanunun geçici 29. Maddesi kapsamındaki, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-işlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilecek projeler ile Yüksek Planlama Kurulu tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen sağlık tesislerine ilişkin projeler Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kiralama karşılığı yaptırılmasına karar verilen eğitim öğretim tesislerine ilişkin projelerden, ihale veya görevlendirme ilam yayımlanacak olanların; ihale edilmesi ile görevlendirilen veya projeyi üstlenenlere yatırım döneminde proje kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifalarında uygulanan KDV istisnasının uygulanma süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
3.3. Bazı Kamu Kurumları Arasında Ulaşıma Yönelik Yapılacak Devir Teslimlerde Uygulanan Kdv İstisna Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 35. Maddesi ile 3065 sayılı kanunun geçici 32. Maddesi kapsamındaki, Şehir içi raylı ulaşım sistemleri, metro, tramvay, teleferik, telesiyej ve füniküler ile bunların hatları, istasyonları, yolcu terminalleri ve durakları ve bu iş ve işlemlerle ilgili tesisler ile eklenti veya bütünleyici parçalarının Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları arasında yapılacak devir ve teslimlerine uygulanan KDV istisna uygulamasının süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
3.4. Bazı Taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna Devir Ve Tesliminde Kdv İstisna Süresi Uzatıldı Bu kanunun 36. Maddesi ile 3065 sayılı kanunun geçici 33. Maddesi kapsamındaki, 5510 sayılı Kanunun geçici 41. maddesi kapsamında taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumuna devir ve teslimi ile bu taşınmazların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından devir ve tesliminde uygulanan KDV istisnasının uygulanma süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.
4. 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
4.1. Kurumlar Vergisi Muafiyet Kapsamında Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 57. Maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunundan muaf olanların sayıldığı 4. Maddesinde yapılan düzenleme ile, 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18. maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulan kurumlara ilave olarak katılım bankalarının ortağı olduğu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketleride muafiyet kapsamına alındı. 01/01/2024 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanacaktır.
4.2. Yurt Dışında Bulunmayan Yabancı Kuramların Sermayesine İştirak Eden Kuramların, Bu İştiraklerinden Elde Ettikleri İştirak Kazançları İçin İstisna Uygulamasına İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 58. Maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5. Maddesine yeni bir fıkra eklenerek, Kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yabancı kuramların sermayesine iştirak eden kuramların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları için istisna oranı, iştirak payım elinde tutan şirketin yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olması ve kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla, 5520 sayılı kanunun 5. Maddesinin 1. Fıkrasının “b” bendinde belirtilen diğer şartların sağlanması koşulu aranmaksızın %50 olarak uygulanacaktır. 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır.
4.3. Yurt Dışına Verilen Mimarlık, Mühendislik, Tasarım, Yazılım Gibi Hizmetlere Sağlanan İndirim Oranı Değiştirildi. Bu kanunun 59. Maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 10. Maddesinde düzenleme yapılmıştır. Buna göre, Yurt dışına verilen mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kayıt tutma, çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon gibi bazı hizmetler ile yabancılara verilen eğitim ve sağlık hizmetlerinden elde edilen kazançların %50’si belirli koşullarda mükellefler tarafından beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilmektedir. Bu hizmetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanabilmesi için, kazancın tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirilerek indirim oranıda %80’e çıkarılmıştır. 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır.
4.4. İndirimli Kurumlar Vergisi Kapsamı Genişletildi. Bu kanunun 62. Maddesi ile 5520 sayılı kanunun 32. Maddesinin 7. Fıkrasında düzenleme yapılmıştır. Buna göre, %25 olarak uygulanan kurumlar vergisi oranı; ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına %20 olarak uygulanabilmektedir. Yapılan düzenleme ile Aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kuramların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da %05 indirim uygulanacaktır. 01/01/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanacaktır. 4.5. Kur Korumalı Mevduat Ve Katılım Hesaplarına Uygulanan Kurumlar Vergisi İstisnasının Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 63. Maddesi ile, 5520 sayılı kanunun geçici 14. Maddesi kapsamında Kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının uygulanma süresi 30/6/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
5. 4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
5.1. Motorlu Araç Ticareti Yapanlar Arasında Yapılan Sözleşmelerin Noterde Düzenlenmesi Gerektiğine Yönelik Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 43. Maddesi ile, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenleme ile, Motorlu araç ticareti yapanlar arasında yapılan sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiğine yönelik ikincil mevzuatta yer alan düzenleme, Kanunda dayanağı bulunmadığı gerekçesiyle yargıda ihtilaf konusu yapılmıştır. Madde ile söz konusu düzenlemeye Kanunda açıkça yer verilmesi sağlanmıştır. Buna göre, Motorlu araç ticareti yapanların kendi aralarında yaptıkları adi sözleşmelere istinaden söz konusu sözleşmelerin noterde düzenlenmesi gerektiği hususu açıklığa kavuşturulmuştur.
5.2. Serbest Bölgelere Yapılacak Teslimlerin İstisna Kapsamında Olmadığına İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 44. Maddesi ile 4760 sayılı ÖTV Kanununun 5. Maddesinde düzenleme yapılmıştır. 5. Madde kapsamındaki ihracat istisnası düzenlenmekte olup, Kanunda serbest bölgelere yapılacak teslimlerin istisna kapsamında olduğu yönünde bir ifade bulunmamasına rağmen, yargıya intikal eden bazı olaylarda Türkiye Gümrük bölgesi dışında olduğu kabul edilen serbest bölgelere yapılan teslimlerin ihracat istisnası hükümleri çerçevesinde işlem görmesi gerektiği yönünde İhtilaflar ortaya çıkmaya başlamıştır. Yapılan düzenleme ile, halihazırda uygulamanın devamı mahiyetinde, serbest bölgeye yapılan teslimlerin ihracat istisnası kapsamında olmadığı hususu açıkça belirtilmiştir.
5.3. Ötv Kanunun Geçici 6. Maddesinin Uygulanma Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 45. Maddesi ile 4760 satılı Ötv kanunun geçici 6. maddesinin uygulanma süresi uzatılmıştır. Buna göre, 4760 sayılı kanuna ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı malların karşısında gösterilen orana göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 160 Türk Lirasından az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 160 Türk Lirası vergi alınmasına ilişkin uygulamanın süresi 31/12/20233 tarihine kadar uzatılmıştır. Ayrıca yapılan diğer düzenlemeyle, Bu maddede yer alan tutarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacaktır.
6. DİĞER KANUNLARDA YAPILAN DÜZENLEMELER;
6.1. Çekin Ödenmek İçin Muhatap Bankaya İbrazının Geçersiz Olduğu Uygulamanın Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 65. Maddesi ile, 5941 sayılı Çek Kanununun geçici 3.maddesinin 5.fıkrası kapsamında, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin Ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz olduğu uygulamanın süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatıldı.
6.2. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununun Uygulanma Süresine İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 71. Maddesi ile 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 38 inci yürürlük maddesinde yapılan düzenleme yapılmıştır. Buna göre, 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun uygulanma süresi 31/12/2024 tarihine kadar uzatılmıştır.
6.3. Esnaf Ahilik Sandığına İlişkin Hükümlerin Uygulanma Süresi Uzatıldı. Bu kanunun 84. Maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 22. Maddesinde yapılan düzenleme ile, 4447 sayılı kanunun ek 6. Maddesi ve 5510 sayılı kanun kapsamındaki esnaf ahilik sandığına ilişkin hükümlerin uygulanma süresi 31/122024 tarihine uzatılmıştır.
6.4. Elektronik Haciz Zaptına İlişkin Düzenleme Yapıldı. Bu kanunun 4. maddesi ile, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 78. maddesinde yapılan değişiklik yapılmıştır. Buna göre, Haciz zaptı elektronik ortamda düzenlenebilecektir. Buna ilişkin usul ve esasları Hazine ve Maliye Bakanlığınca ayrıca belirlenecektir.